kıptî alfabesi ne demek?

Koptik veya Kıptice, Antik Mısır'da konuşulan ve bugünkü Kıptilerin konuştuğu dile verilen ad. Hami dillerinden olup, alfabesinde 32 harf vardır. Bunların 24 tanesini Yunan alfabesinden almıştır. Alfabe, ünlü Rosetta Taşı vasıtasıyla çözülmüştür.

Kıptî alfabesi, Hristiyanlığı benimseyen Mısırlıların (Kıptîler) yeni din kitaplarının yazısı olarak, yerel yazının yerine geçen Yunan onsiyal yazı türüdür.¹

Kıptîce, Kıptî alfabeyle yazılır. Abecesinde 32 harf vardır. Bunların 24 tanesini Yunan alfabesinden almıştır. Diğer demotik yazından gelir.

Alfabe

Adı	Transliterasyon	Mana 1	Mana 2	Numara
alpʰa	a	/a/	1
bēta	b	/b, v/	2
gamma	g	/k/	/g, ŋ, ɣ/	3
dalda	d	/d/	/d, ð/	4
ei	e	/e/	5
soou	─	─	(6)
zēta	z	/s/	/z/	7
ēta	ē	/eː/	/ɛː, i/	8
tʰēta	tʰ	/tʰ/	/tʰ, θ/	9
iōta	i	/i, j/	10
kappa	k	/k/	20
laula	l	/l/	30
mē	m	/m/	40
nē	n	/n/	50
kˢi	kˢ	/ks/	60
ou	o	o	70
pi	p	/p/	80
rō	r	/r/	100
sēmma	s	/s/	200
tau	t	/t/	/t, d/	300
he	u	/u, w/	/u, w, i, v/	400
pʰi	pʰ	/pʰ/	/pʰ, f/	500
kʰi	kʰ	/kʰ/	/kʰ, χ, ʃ/	600
pˢi	pˢ	/ps/	700
ō	ō	/oː/	800
šai	š	/ʃ/	─
fai	f	/f/	90
ḫai	ḫ	─	/x/	─
hori	h	/h/	─
ḏanḏia	ḏ (j)	/ʤ/	/ʤ, g/	─
čima	č	/q/	/ʧ/	─
ti	t<sup>i</sup>	/ti/	─
pˢis <sup>ə</sup>nše	─	─	900

Notlar

Wolfgang Kosack: Koptisches Handlexikon des Bohairischen. Koptisch - Deutsch - Arabisch. Verlag Christoph Brunner, Basel 2013, ISBN 978-3-9524018-9-7.